|
Kronoloji
BTC Projesi’nin kronolojisini şöyle özetlemek mümkündür:
MUHTELİF GÖRÜŞMELER (1992-1997)
İSTANBUL MUTABAKAT ZAPTI (Mayıs 1998)
Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye
ANKARA DEKLARASYONU (Ekim 1998)
Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye, Kazakistan, Özbekistan Devlet
Başkanları
(ABD Enerji Bakanı şahit)
İSTANBUL PROTOKOLÜ (Nisan 1999)
Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye
(ABD yetkilisi şahit)
BTC IGA’nın İMZALANMASI (Kasım 1999)
Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye Devlet Başkanları
(ABD Başkanı şahit)
İSTANBUL DEKLARASYONU (Kasım 1999)
Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan ve Türkiye Devlet Başkanları
(ABD Başkanı şahit)
BTC HGA’nın İMZALANMASI (Ekim 2000)
Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye
BTC TA’nın İMZALANMASI (Ekim 2000)
BTC HÜKÜMET GARANTİSİ’nin İMZALANMASI (Ekim 2000)
BTC TEMEL MÜHENDİSLİK (15 Kasım 2000 - 15 Mayıs 2001)
BTC DETAY MÜHENDİSLİK (19 Haziran 2001 - 18 Haziran 2002)
BTC DETAY MÜHENDİSLİK İŞ TAMAMLAMA BELGESİ (28 Ağustos 2002)
BTC ARAZİ TEMİN VE İNŞAAT AŞAMASI İŞE BAŞLAMA BİLDİRİMİ (29 Ağustos
2002)
BTC ARAZİ TEMİN VE İNŞAAT ÇALIŞMALARININ RESMİ BAŞLANGIÇ TARİHİ (10
Eylül 2002)
BTC TEMEL ATMA TÖRENİ-BAKÜ (18 Eylül 2002)
BTC TÜRKİYE KESİMİ SÖZLEŞMELERİ İMZA TÖRENİ-ANKARA (20 Eylül 2002)
BTC CEYHAN TERMİNALİ TEMEL ATMA TÖRENİ-ADANA (26 Eylül 2002)
BTC İLK PETROLÜN SINIRDAN GİRİŞİ (17 KASIM 2005)
BTC PETROLÜNÜN PT1 E ULAŞMASI (18 KASIM 2005)
BTC PETROLÜNÜN PT2 YE ULAŞMASI (15 ŞUBAT 2006)
BTC PETROLÜNÜN PT3 E ULAŞMASI (20 MART 2006)
BTC PETROLÜNÜN PT4 E ULAŞMASI (26 NİSAN 2006)
BTC PETROLÜNÜN IPT1 E ULAŞMASI (14 MAYIS 2006)
BTC PETROLÜNÜN CMT YE ULAŞMASI (28 MAYIS 2006)
Proje’nin finansmanı
Fizibilite etüdünde Proje’nin toplam sistem için yatırım maliyeti 2,4
milyar $ olarak hesaplanmıştır. Türkiye kesiminin tahmini maliyeti ise
kamulaştırma dahil 1,4 Milyar $ düzeyindedir. Proje sırasında yapılan
yenilikler ve değişiklikler ile bu maliyet 3 Milyar $ ın üzerine
çıkmıştır.
Türkiye kesiminin tüm finansmanı, Türkiye tarafından değil; bizzat
projeye iştirak eden şirketlerce karşılanmaktadır. Bu şirketler, 1
Ağustos 2002’de, inşaat ve işletme faaliyetlerini yürütmek amacıyla
“BTC Co.” ve finansman işlerinden sorumlu olmak üzere ise “BTC Invest”
şirketlerini kurmuşlardır.
BTC Co. pay dağılımı aşağıdaki şekilde oluşmuştur ( %)
BP 30.10%
SOCAR 25.00%
CHEVRON 8.90%
STATOIL 8.71%
TPAO 6.53%
ENI 5.00%
TOTAL 5.00%
ITOCHU 3.40%
INPEX 2.50%
CONOCOPHILLIPS 2.50%
AMERADA HESS 2.36%
Proje’nin Türkiye İçin Önemi
BTC Projesi’nden sağlanacak dolaylı kazançlar bir yana bırakılırsa,
Türkiye’nin, bu Proje’den “geçiş vergisi ve işletmecilik hizmetleri“
karşılığında; taşınacak kapasiteye bağlı olarak, 1-16. yıllar arasında
140 ile başlayıp 200 Milyon $’a ulaşan, 17-40. yıllar arasında ise 200
ile başlayıp 300 Milyon $ civarına çıkan bir yıllık gelir elde etmesi
beklenmektedir.
Özellikle 50 MT’luk maksimum yıllık kapasiteye ulaşıldığında BTC’den
sağlanması beklenen gelirin, Irak hattından sağlanan gelirin üzerinde
olacağı anlaşılmaktadır. Bu rakamlar, BTC’nin Türkiye açısından önemini
somutlaştırmaktadır.
Türkiye adına TPAO, üretici şirketlerin oluşturduğu AIOC
konsorsiyumunda paya sahiptir. Böylece, geçiş hakkından kaynaklanacak
ek gelir imkanının yanında, hisse sahibi olduğumuz yatırımlardan da
kazanç sağlama gibi önemli bir avantaj doğmuş olacaktır. Açıktır ki
Proje, sadece sahalardaki payımız açısından değil, hat yapılırken
teçhizat, malzeme ve işçilik gibi, Türk özel sektörü için yeni iş ve ek
istihdam imkanları yaratarak ekonomimize katkıda bulunmaktadır.
Bu Proje, Türkiye’nin bölge ülkeleri içerisindeki mevcut stratejik
önemini ziyadesiyle ortaya çıkarmış bulunmaktadır. Türkiye, 21. yüzyıla
girerken Hazar bölgesi enerji kaynaklarının dünya pazarlarına naklinde
istikrarlı ve güvenilir bir ülke konumunda olması dolayısıyla doğu-batı
enerji koridoru üzerinde stratejik bir rol üstlenmiş bulunmaktadır.
BTC Projesi ile Türkiye, Güney Kafkasya ve Orta Asya’yı, Türkiye ve
Akdeniz’e bağlaması planlanan ve “Doğu-Batı Enerji Koridoru” olarak
adlandırılan sağlam bir güvenlik koridoru oluşturmayı ve bu sayede
Batı’nın çok önem verdiği bir mesele olan “enerji arz güvenliği”
açısından sağlam bir temel atılmasını garantilemiş olmaktadır. BTC ile
jeopolitik gücünü sağlamlaştıracak Türkiye, ayrıca, Türk
Boğazları’ndaki aşırı trafik yükünden kaynaklanan geçiş risklerinin en
aza indirilmesi açısından da açık ve önemli bir avantaj sağlayacaktır.
Proje’nin Güzergahın Geçtiği Yörelerdeki Halk İçin Önemi
Projenin sosyal amacı, Projenin inşaatı ve işletimi aşamasında meydana
gelebilecek olan olumsuz etkilerden kaçınmak, bu mümkün değilse en aza
indirmek ve olumlu etkileri maksimize etmektir. Bu sebeple, Proje’nin
güzergah boyunca çevresel ve sosyal etkileri değerlendirilmiştir.
Sosyal etkilerin değerlendirilmesi amacıyla güzergah boyunca doğrudan
etkilenen yerleşim yerleri ve ilgili otoritelerle istişare toplantıları
yapılmış ve anketler uygulanmış, halkın projeye karşı tutumu,
endişeleri belirlenmiş, yerleşim yerlerinin sosyal yapıları ortaya
konmuştur. Elde edilen bilgilere göre, Projenin sosyal amacına
ulaşabilmek için, etki azaltıcı önlemler geliştirilmiştir. Araştırma
sonuçları ve alınacak önlemler ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi)
Raporu içinde yer alan Halkla İlişkiler Yönetim Planları’na
yansıtılmıştır.
Genel olarak, halkla ilişkilerin projedeki uygulamaları başarılı bir
şekilde sürdürülmüştür. Projeden etkilenen halk açısından bakıldığında
uygulamalar olumlu bir kabul görmüş bulunmakta. Şöyle ki halkla
ilişkiler ekiplerinin başlıca görevi “yöre halkı ile proje arasında
köprü görevi görmek” karşılığını bulmuş ve projeden dolayı yaratılmış
mağduriyet giderilemiyorsa bile bunu tazmin etmek olan sosyal amacımıza
da genel olarak ulaşmış bulunmaktayız. Yöre halkı projeden kaynaklanan şikayetlerini,
sıkıntılarını, endişelerini, beklenti ve isteklerini kolaylıkla ve kısa
zamanda ifade edip cevap alabileceği bir mekanizmaya kavuşmuştur.
Halkın projeden kaynaklanabilecek mağduriyetleri alınan tedbirler
sayesinde örneğin ürününe vs. zarar verildiğinde tazmin edilmesi ile en
aza indirilmiştir. İnşaat öncesi bilgilendirme, emniyet toplantıları,
sağlık eğitimleri, okullarda verilen yol-güvenlik-emniyet eğitimleri
vb. uygulamalar, halkı ilgilendiren konularda onlara danışılması ve
bilgilendirilmesi gibi başka projelerde de uygulanabilecek yeni bir
kültür oluşumunun başlangıcı olarak düşünülebilir. İstihdam stratejisi
sayesinde de özellikle vasıfsız eleman istihdamı konusunda yöre halkına
tarafsız bir mekanizma sayesinde adil bir istihdam imkanı sağlanmıştır.
Fakat vurgulanması gereken bir konu benzer çalışmalarda yaşanan
olumsuzluklardan kaynaklanan güvensizlik duygusunun adil bir mekanizma
oluşturmaya büyük özen gösterdiğimiz halde bizim çalışmalarımıza da
kısmen yansıması, gene istihdam örneğinde olduğu gibi. Aynı zamanda,
halka vermemiz gereken mesajın her zaman net ve anlaşılır olmasının
önemini, bir konuyu gereğinden fazla gündeme getirmenin söylediğin ne
olursa olsun beklentiyi artırdığını, örneğin istihdam konusunda olduğu
gibi, farkettik ve bu konularda hassas olmaya özen göstermekteyiz. Bu
konuyla ilgili olarak, inşaat müteahhitleri ile yapılan anlaşmalarda,
istihdam edilecek vasıfsız elemanların tümünün güzergah boyunca
doğrudan etkilenen yerleşim yerlerinde ikamet eden kişiler arasından seçilmesi
maddesi konmuştur.
Sağlık ve Emniyet
BOTAŞ BTC HPBH Proje Direktörlüğü taahütünde hiçkimsenin yaralanmaması,
malımızın/mülkümüzün zarar görmemesi yeralmaktadır. Bu politika
sayesinde ofislerimizde, sahalarda ve arazi işlerinde Sağlık ve Emniyet
bilincini en üst seviyede tutulmuştur.
Yapılan kaza araştırmaları, birçok kazanın genelde iki sebepten
kaynaklandığını göstermektedir; emniyetsiz davranışlar ve emniyetsiz
koşullar. Yapılan istatistiklere göre, kazaların 10 da 9 unun
emniyetsiz davranışlardan meydana gelmektedir. Kazaların önlenmesinde,
çalışanların sağlık ve emniyet kültürünü arttırmakla mümkün olmaktadır.
Bizim felsefemiz herbir birey önce kendi emniyetinden daha sonra da
beraber çalıştığı arkadaşının emniyetinden sorumludur. Bizim inancımız,
emniyet bilinci, kalitenin artmasında ve harcamalarımızın azalmasında
önderlik yapmaktadır.
Mayıs 2006 ayı itibarıyla;
- Projede yaklaşık 60 milyon adam-saat ile 140 milyon km. yol kat
edilmiştir.
- Yaklaşık 1 Milyon saat Sağlık ve Emniyet eğitimi, 73,000 adet İleri
Emniyet Denetim kartı (ASA) ve 545,000 adet Emniyet Gözlemleme Tutanağı
(SOB) kaydedilmiştir.
- Proje’nin başlangıç gününden itibaren toplam 44 adet iş günü kayıplı
kaza (DAWFC), 233 adet trafik kazası, 738 adet ilkyardım vakası ve maalesef
alınan tüm önlemlere rağmen 7 ölüm kaydedilmiştir.
Çevre
Dünya Bankası standartlarında hazırlanan ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme)
Raporu, 17 Eylül 2002 tarihinde T.C. Çevre Bakanlığı’nın onayına
sunulmuş ve 18 Ekim 2002 tarihinde, T.C. Çevre Bakanlığı tarafından
onaylanmıştır. Bu tarihten itibaren, Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru
Hattı Projesi’nin, özellikle finansmanının sağlanmasında etkin olan
temel şartlardan, Dünya Bankası’nın öngördüğü çevre standartlarının
gerektirdiği nitelikleri yakalamak amacıyla; gözlem, kontrol ve
geliştirme çalışmaları aralıksız devam etmektedir. Sözkonusu çevre
standartlarının uygulanmasında kontrolü sağlamak amacıyla
Direktörlüğümüzün bu konuda uzman bir şirket ile sözleşmesi
bulunmaktadır.
Tüm bu çabalar kapsamında, BTC HPBH Projesi kapsamında güzergah boyunca
flora ve fauna incelenmiş, mevcut türler üzerinde projenin olası etkisi
incelenerek olumsuz etkilerin en aza indirgenmesi için gerekli önlemler
alınmıştır.
Ayrıca, inşaat faaliyetlerinin başlamasından önce, Detay Mühendislik
Aşaması’ndan itibaren sürdürülmekte olan yeraltı ve yerüstü çalışmaları
sonucunda saptanan bölgelerde yapılacak olan arkeolojik kazı
çalışmalarının gerçekleştirilmesi amacıyla, Gazi Üniversitesi ile bir
anlaşma imzalanmıştır. Esasen, Proje’de çevre ile beraber çok iyi de
arkeolojik temel oluşmuştur. Boru hattının geçtiği yerlerde önceden
bilinen ve öngörülen, bunun dışında önceden bilinmeyip hattın
çalışmaları esnasında ortaya çıkan alanlarda geniş ölçekli arkeolojik
çalışmalar yürütülmektedir. Bu çalışmalar hem yetkililerin gözetiminde
hem de üniversiteler tarafından yapılmaktadır.
Dökümanlar
1) Sosyal Politika
2) Toplumsal Katkılar
3) BTC Projesinde İş Sağlığı ve İş
güvenliği
4) Sağlık, Emniyet ve Çevre Politika
ve Prensipleri
5) Çevre Politikası
6) BTC Ham Petrol Boru Hattı Projesinde
Çevresel Uygulamalar
7) İşletme Dönemi Halkı Bilgilendirme
Broşürü
8) Ceyhan Deniz Terminali'nde
İşletme Dönemi Halkı Bilgilendirme Broşürü
Rakamlarla Proje
GENEL PROJE VERİLERİ
Toplam Hat Uzunluğu 1.075.366 m.
Boru Çapı 46” – 42” - 34”
Toplam Pompa İstasyonu Adedi 6 adet (4 adet Ana Pompa İstasyonu, 2 adet
Pig İstasyonu)
Blok Vana İstasyonu Sayısı 51 adet
Toplam Kazı 15.580.540 m3
Toplam Dolgu 8.313.622 m3
Toplam Beton 112.000 m3
Toplam İşgücü 12.074 kişi
(dorouk noktasında direkt iş gücü)
BORU HATTI İNŞAATI VERİLERİ
Kullanılan Toplam Boru Uzunluğu 1.082.171 m.
Kullanılan Toplam Hat Borusu Sayısı 89.667 adet
Kullanılan Toplam Hat Borusu Tonajı 406.879 ton
Toprak İşleri Ekipmanları (Ekskavatör,
dozer, grayder, vb.) 774 adet
Boru Hattı Ekipmanları (Sideboom,
paywelder, vb.) 846 adet
Kaldırma ve Taşıma Ekipmanları (Vinç,
TIR, kamyon, vb.) 671 adet
Toplam İşgücü 6.922 Kişi
Toplam Kazı 13.000.000 m3
(Sıyırma ve Hendek Kazısı)
Toplam Nebati Toprak Sıyırma 6.000.000 m3
(Ulaşım yolları dahil)
Toplam Hendek Kazısı 7.000.000 m3
Boru Çapı 46” (22 km) – 42” (929 km) – 34” (125 km)
Toplam Hat Borusu Kaynak Uzunluğu 589.000 m.
Fiber Optik Kablo (184 makara) 1.150.250 m.
İSTASYONLAR İNŞAATI VERİLERİ
Toplam Kazı 1.030.540 m3
Toplam Geri Dolgu 428.622 m3
Dökülen Toplam Beton 53.000 m3
Toplam Betonarme Demiri 6.005 ton
Toplam Boru İmalatı 82.281 çap-inç
Toplam İşgücü 2.149 Kişi
TERMİNAL KIYI KESİMİ İNŞAATI VERİLERİ
Toplam Kazı 1.550.000 m3
Toplam Geri Dolgu 885.000 m3
Toplam Beton 59.000 m3
Toplam İşgücü 3.003 Kişi
Toplam Tank Çelik Plaka 20.850 adet
Tankların Toplam Depolama Kapasitesi 1.055.600 m3
Toplam Kaynak Uzunluğu 199.800 m.
TERMİNAL DENİZ KESİMİ İNŞAATI VERİLERİ
İskele Uzunluğu 2.565 m.
İskele Toplam Kazık Uzunluğu 32.190 m.
İskele Toplam Kazık Tonajı 21.852 ton
Projede Gelinen Son Durum
Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Türkiye Kesimi gelişmeler ve
gelinen son durum aşağıdaki gibidir;
17 Kasım 2005 tarihinde Gürcistan-Türkiye sınırından Türkiye'ye giriş
yapan Azeri petrolü 28 Mayıs 2006 tarihinde Ceyhan İhraç Terminaline
ulaşmıştır. Bu süre içerisinde hattın petrol ile dolumunun yanı sıra
hat üzerinde inşa edilmiş olan 51 adet blok vana istasyonu, 2 adet pig
istasyonu ve 4 adet pompa istasyonunda gerekli devreye alma
faaliyetleri yürütülmüştür.
4 Haziran 2006 tarihinde, Ceyhan İhraç Terminali’nden yüklenen ilk
petrol tankeri iskeleden ayrılarak, Azeri petrolünün uluslararası
pazarlara taşınmasına başlanılmıştır.
13 Temmuz 2006 tarihinde gerçekleştirilen Resmi Açılış Töreni’nde
iskeleye yanaşmış olan tanker, Ceyhan'dan yüklemesi yapılan dokuzuncu
tanker olmuştur.
|
